ประวัติ

หน่วยวิทยบริการจังหวัดสกลนคร

หน่วยวิทยบริการวิทยาเขตหนองคาย     จังหวัดสกลนคร   มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย    เลขที่   ๒๑๙   หมู่  ๓  บ้านหนองโจด  ตำบลไฮหย่อง  อำเภอพังโคน  จังหวัดสกลนครรหัสไปรษณีย์   ๔๗๑๖๐  โทรศัพท์  ๐-๔๒๗๗-๑๒๔๖ 

 ประวัติความเป็นมาและสภาพปัจจุบัน

          มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย  เป็นมหาวิทยาลัยสงฆ์แห่งคณะสงฆ์ไทย  ที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์  พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่  ๕  ได้ทรงสถาปนาขึ้น  ณ  วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎ์  เพื่อเป็นสถาบันการศึกษาพระไตรปิฎกและวิชาชั้นสูงสำหรับพระภิกษุ  สามเณรและคฤหัสถ์  โดยพระราชทานนามว่า  มหาธาตุวิทยาลัย  เมื่อปีพุทธศักราช  ๒๔๓๐  และได้เปิดดำเนินการศึกษาเมื่อวันที่  ๘  พฤศจิกายน  พุทธศักราช  ๒๔๓๒

ต่อมาได้ทรงเปลี่ยนจากมหาธาตุวิทยาลัยเป็น  มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย  ในพระบรมราชูปถัมภ์  เมื่อวันที่  ๒๒  กันยายน  พุทธศักราช  ๒๔๓๙  แต่ยังคงจัดการศึกษาเฉพาะปริยัติธรรมแผนกบาลีเท่านั้น  ยังมิได้ดำเนินการศึกษาในรูปแบบอุดมศึกษาหรือรูปแบบมหาวิทยาลัยตามพระราชประสงค์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

          เพื่อสืบสานพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  เมื่อวันที่  ๙  มกราคม  พุทธศักราช  ๒๔๙๐  พระพิมลธรรม  (ช้อย  ฐานทตฺตมหาเถร)  อธิบดีสงฆ์วัดมหาธาตุสมัยนั้นพร้อมทั้งพระเถรานุเถระฝ่ายมหานิกาย  จำนวน  ๕๗  รูป  ได้ประชุมพร้อมกันที่ตำหนักสมเด็จฯ  วัดมหาธาตุ  ปรึกษาหารือได้ข้อยุติที่จะเปิดการศึกษาในรูปแบบมหาวิทยาลัย  เปิดรับผู้สนใจวิชาพระพุทธศาสนาพระปริยัติสัทธรรมชั้นสูง  ภาษา  ต่างประเทศและวิทยาการบางอย่างอันเป็นอุปกรณ์แก่การค้นคว้าหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา

          พุทธศักราช  ๒๔๙๐  ประกาศใช้ระเบียบมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย  เปิดรับพระภิกษุสามเณรผู้สอบได้ตั้งแต่เปรียญธรรม  ๔  ประโยคขึ้นไปเข้าศึกษา  พระภิกษุสามเณรที่เข้าศึกษารุ่นแรกนี้มีจำนวน  ๑๕๖  รูป  เปิดการศึกษาเมื่อวันที่  ๑๘  กรกฎาคม  พุทธศักราช  ๒๔๙๐  โดยจัดให้เรียนวิชาพื้นฐาน  เรียกว่า  การศึกษาระดับชั้นอบรมพื้นความรู้จนถึงชั้นเตรียมอุดมศึกษาเป็นเวลา  ๔  ปี  ตั้งแต่พุทธศักราช  ๒๔๙๐-๒๔๙๔  จากนั้นให้เรียนต่อระดับปริญญาตรีในคณะพุทธศาสตร์  ซึ่งเปิดเป็นคณะแรก  รับพระภิกษุสามเณรที่จบชั้นเตรียมอุดมศึกษานี้และเป็นผู้สอบได้ตั้งแต่เปรียญธรรม  ๔  ประโยคขึ้นไป  จำนวนผู้ผ่านการคัดเลือกให้เข้าศึกษาปีแรกในคณะพุทธศาสตร์  ปีการศึกษา  ๒๔๙๔  จำนวน  ๑๖  รูป  สำเร็จการศึกษาในปี  ๒๔๙๘  พุทธศาสตรบัณฑิตรุ่นแรกจำนวน  ๖  รูป

          พุทธศักราช  ๒๕๑๒  มหาเถรสมาคมได้ออกคำสั่งเรื่อง  การศึกษาของมหาวิทยาลัยสงฆ์  พ.ศ.  ๒๕๑๒  จำนวน  ๑๒  ข้อ  สาระสำคัญของข้อ  ๓  ระบุส่วนที่เกี่ยวกับมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัยไว้ว่า  “ให้การศึกษาของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย  ในพระบรมราชูปถัมภ์  ณ  วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฏ์  ซึ่งดำเนินการอยู่แล้ว  เป็นการศึกษาของคณะสงฆ์”

          พุทธศักราช  ๒๕๒๗  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่  ๙  โดยคำแนะนำและยินยอมของรัฐสภา  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ  ให้ตราพระราชบัญญัติ  กำหนดวิทยฐานะผู้สำเร็จวิชาการทางพระพุทธศาสนา  พ.ศ.  ๒๕๒๗  โดยมาตรา  ๔  (๓)  กำหนดไว้ว่า  “ให้ผู้สำเร็จวิชาการพระพุทธศาสนาตามหลักสูตรปริญญาพุทธศาสตรบัณฑิต  มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย  ในพระบรมราชูปถัมภ์  มีวิทยฐานะชั้นปริญญาตรี  เรียกว่า  “พุทธศาสตรบัณฑิต”  ใช้อักษรย่อว่า  “พธ.บ.”

          พุทธศักราช  ๒๕๓๐  สภามหาวิทยาลัย  ประกาศใช้ระเบียบมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย  ในพระบรมราชูปถัมภ์  ว่าด้วยการบริหาร  ๒๕๓๐

          พุทธศักราช  ๒๕๔๐  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  รัชกาลที่  ๙  โดยคำแนะนำและยินยอมของรัฐสภา  ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ  ให้ตามพระราชบัญญัติมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย  ให้มีสถานภาพเป็นนิติบุคคล  และเป็นมหาวิทยาลัยในกำกับของรัฐ  ตามประกาศในราชกิจจานุเบกษา  เล่มที่  ๑๑๔  ตอนที่  ๕๑  ก  ลงวันที่   ๑  ตุลาคม  ๒๕๔๐

ในส่วนของจังหวัดสกลนครนั้น   เมื่อปี  พ.ศ.  ๒๕๔๗   คณะสงฆ์และศรัทธาประชาชนจังหวัดสกลนคร  นำโดย  พระเทพวิสุทธาจารย์  (หลวงปู่กง  โฆสโก)  มีเจตนาที่จะพัฒนาคุณภาพของพระภิกษุสามเณรและบุคลากรของพระพุทธศาสนาในท้องถิ่น  จึงขอเปิดหลักสูตรคณะครุศาสตร์  สาขาวิชาการสอนพระพุทธศาสนา  จากมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย  มาดำเนินการ  ณ  วัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร  อำเภอเมือง  จังหวัดสกลนคร  และได้ดำเนินการเสนอขอเปิดเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๗  และได้รับอนุมัติให้เปิดเป็น  “หน่วยวิทยบริการ”  ตามระเบียบข้อบังคับของมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย  เมื่อวันที่  ๑๖  มิถุนายน  ปีการศึกษา  ๒๕๔๙